Anna Alicja Trochim | Widzialne niewidzialne

Opis:

Anna Alicja Trochim

Urodziła w 1952 r. w Sokółce. Studia w ASP w Warszawie. Dyplom z wyróżnieniem w 1977 roku w Pracowni Malarstwa prof. Stefana Gierowskiego; aneksy: z Malarstwa Ściennego u prof. Ryszarda Wojciechowskiego i struktur wizualnych u prof. Romana Owidzkiego. Laureatka wielu nagród, m.in.: 1979 – Festiwal Sztuki Młodych Środowiska Warszawskiego (II nagroda), 1977 – Cztery Pory Roku (III nagroda), Szczecinek; 2000 – II Jesienny Salon Plastyki (Grand Prix), Ostrowiec Świętokrzyski; Talens Company Award. Była współorganizatorem wielu akcji charytatywnych m. in. aukcje na rzecz Hospicjum Onkologicznego w Warszawie, ogólnopolska aukcja “Żywioł” w Muzeum Narodowym w Warszawie.  Uczestniczka Międzynarodowego Pleneru dla Artystów Posługujących się Językiem Geometrii. Współzałożycielka Galerii Delfiny na Powiślu w Warszawie oraz współtwórczyni warszawskiej grupy „Via Varsovia”.

Wybrane wystawy indywidualne w Polsce i za granicą (z ponad 40): 1980, 1984 – Galeria Sztuki Współczesnej, Warszawa; 1986, 1988– Polski Instytut, Sztokholm; 1988 – Galeria Centoira, Buenos Aires; 1989 – Muzeum Sztuki, Wilno; 1993 – Avenue Foch, Paryż; 2000 – Galeria BWA, Ostrowiec Świętokrzyski; Galeria DAP, Warszawa; 2002,2004 – Galeria Delfiny, Warszawa; 2003 – Galeria Seat, Warszawa; Galeria Na Kole, Warszawa; Warszawa; 2012 – Galeria Chłodna 20 , Suwałki; 2013 – Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Warszawa

Wybrane wystawy zbiorowe w Polsce i za granicą: 1977 – Galeria Zachęta, Warszawa; 1985 – Abstrakcja polska, Budapeszt; 1987 – Kolekcja Studio, Moskwa; 1988, 1990 – Małe formy w malarstwie, Toruń; Polski Instytut, Berlin – Grecja; 1991 – Centrum Sztuki Współczesnej, Warszawa; 1993 – A Montfort l’Amaury, Yvelines, Francja; Gedok Ausstellung im Verborgenen Museum, Berlin; 1994 – Ratusz, Wrocław; 2006 – Sztuka Argentyńsko – Polska, Buenos Aires; BWA, Ostrów Świętokrzyski; 2010-2011 – Offenes Haus, Darmstadt; Galeria Melnikow, Heidelberg; Galeria am Gierkeplatz, Berlin; Galeria Roi Dore, Paryż; , Warszawa; 2011-2012 – Grupa Via Varsovia, Transformation, Work Of Paper, New York, Los Angeles, Warszawa, Sumy, Dniepropietrowsk, Paryż, Lwów, Lublin.  2014 – Galeria Test, Warszawa; The Polish Modern Art Exhibition, Doha, Katar; 2015 – MCSW „Elektrownia”, Radom

Prace artystki znajdują się w kolekcjach muzealnych i prywatnych w kraju i za granicą m.in. w zbiorach Królowej Holandii – Beatrix.

Malująca piękna świata

Niewielu jest malarzy, którzy jak Anna Trochim, nie boją się koloru. Intensywnego aż do jaskrawości, bo został zapożyczony od nieba, łąk i łanów dojrzałej pszenicy. Malarstwo Trochim jest osobliwą, wizualną opowieścią o świecie, w którym się urodziła i miała w nim czynne uczestnictwo, który ją zachwycił i który potrafiła w sobie zachować, poszerzając go o przeczucie kosmosu. W jej sztuce jest światło wyabstrahowanej przestrzeni.

Artystka próbuje geometrycznie porządkować swoje obrazy i upraszczać, sprowadzać do syntezy i nawet kiedy się to jej udaje, blask w jej płótnach nie jest z rzeczywistości wypreparowany i przetworzony w abstrakcyjną jakość malarską, ale pozostaje prawdziwym, słonecznym światłem, zebranym w oczy i zapamiętanym z oglądanych po wielekroć wschodów i zachodów słońca. Bywa również ostrymi promieniami przedzierającymi się zza ciemnych chmur po burzy bądź też świeceniem z trudem przenikającym przez gęstwę strug deszczu albo półkoliście odbitym od poruszonych wiatrem fal jeziora.

Podobnie przestrzeń w tych obrazach – niedosiężna, z pozoru całkowicie budowana przy pomocy tradycyjnej perspektywy, światła i koloru, abstrakcyjna, ale mimo to czyta się w niej bezwiednie wyczuwalną prawdę i poetykę pejzażu. Widocznie przekaz ten jest wystarczająco sugestywny, skoro inny artysta, kolega autorki, tak pisał o jej malarstwie: Pięknie zakochana w ziemi polskiej spłaca jej dług wspaniałymi kompozycjami (…). Anna czuje zapach ziemi, światło rozedrganego kolorami tęczy powietrza w czas żniw czy jesiennych, znojnych wykopków[1].

Nie wiem, jak Anna Trochim to robi, ale to tylko jej się udaje, że namalowane przez nią obrazy należą bez wątpliwości do gatunku geometrycznej abstrakcji, a jednocześnie są ewidentnym odbiciem ornych pól, łąk, dzikich lasów, jezior, nieba i słońca w zmiennych porach roku.

Jej obrazy, choć jednorodne, są dwóch rodzajów: oszczędne i poniesione temperamentem. Pierwsze – to te, gdzie wiedziona spontanicznym nakazem emocji przywołuje i odtwarza barwy zapamiętanych zapatrzeń i wzruszeń, a potem przecina te przestrzenie jedną wielobarwną kreską-taśmą, np. „Przestrzeń” 1995, „Wiatr” 1990, „Bez tytułu” 1989, „Znikąd” 1995, „Cień cięciwy” 1998, „Bez tytułu” 1998 lub prace z cyklu „Zmierzch” 1999. Bezbłędnie i bezapelacyjnie zagarniają one widza w siebie. Są urodziwe pięknem bogactwa koloru i dobrej energii. Są bezpośrednie, lapidarne syntetyczne, a przede wszystkim na wskroś prawdziwe w stosunku do źródła inspiracji. Są oryginalne, autentycznie własne.

Prace drugiego rodzaju – to płótna o równie pięknej, intuicją podyktowanej kompozycji pierwotnej, ale regulowanej czy uzupełnianej kalkulacją oczywistego zgeometryzowania. Barwne taśmy czy listwy przebiegające w polu obrazu zaginane są tu ostrokątnie i po kilkakroć. Bywa ich więcej niż jedna i dodatkowo na nich lub w przestrzeni kompozycji występują ciemne i jasne pociągnięcia pędzla, czasem dość gęsto. Odbiera to tym pracom klarowność, przestrzenność i możność niezakłóconego odbioru ich przesłania.

Wystarczy jednak aż nadto tych pierwszych, oszczędnych jej obrazów, by uznać Annę Trochim za nieprzeciętną malarkę o wybitnej indywidualności.

luty 2016

Bożena Kowalska

[1] Marian Czapla, Prawda malarskiego wzruszenia, [w katalogu wystawy „Anna Alicja Trochim”], Galeria BWA, Ostrowiec Świętokrzyski, maj 2000.